کیسه صفرا یک عضو کوچک از دستگاه گوارش است که در قسمت بالا و سمت راست شکم، دقیقاً زیر کبد، قرار دارد.
وظیفهی کیسه صفرا دخیرهی مایعی به نام “صفرا” است که در کبد تولید میشود. مایع صفرا به هضم غذا کمک میکند. این کیسه در پاسخ به غذایی که میخوریم، به ویژه غذاهای پرچرب، مقداری از صفرا را داخل روده باریک می ریزد که باعث تسهیل هضم و جذب چربی غذا می شود.
رسوبات سفت و کوچکی که اصطلاحاً “سنگ کیسه صفرا” نامیده میشوند ممکن است در کیسه صفرا تشکیل شوند. جنس سنگ-ها کلسترول، نمکها و مواد دیگر است. اگر سنگ کیسه صفرا باعث ایجاد علائم بشود لازم است با جراحی، کیسه صفرا خارج شود. سنگ کیسه صفرا قابل دفع یا شکستن نیست. همچنین مصرف دارو نیز اثری بر دفع آن از بدن ندارد.
علت اصلی ایجاد سنگ کیسه صفرا هنوز کاملاً شناخته نشده است. در موارد زیر احتمال ایجاد سنگ کیسه صفرا بیشتر است:
•خانمها
• سن بالای ۴۰ سال
• سابقهی خانوادگی سنگ کیسه صفرا
• ورزش نکردن
• چاقی
• حاملگی
• بیشتر از ۳ زایمان
• مصرف داروها مثل: قرصهای ضدبارداری با دوز بالا – جمفیبروزیل و داروهای همخانوادهاش و …
• گرسنگی طولانی مدت
• تغییرات وزن شدید (بیشتر از ۷۰۰ گرم در هفته) در مدت کوتاه
• مصرف غذاهای با چربی و کلسترول بالا
• دیابت
• بیماریهای خونی مثل کمخونی داسی شکل و …
سنگ کیسه صفرا میتواند تا مدتها بدون علامت باشد.
• درد شکم: گاهی همراه با تیر کشیدن به شانه یا کمر
• تهوع و استفراغ
• سوزش سر دل و سوءهاضمه
• نفخ
• تب
• زردی/یرقان : زرد شدن پوست و سفیدی چشمها
بروز همزمان تب + درد شکم و زردی نیازمند مراجعه به اورژانس است!
• تغییر رنگ طبیعی مدفوع ( به سمت روشن یا خاکستری رنگ شدن)
چگونگی ایجاد درد شکم به علت سنگ کیسه صفرا: سنگ کیسه صفرا حرکت کرده و باعث ایجاد انسداد در مسیر تخلیه ی صفرا میشود. در پاسخ به این انسداد کیسه صفرا شدیدا منقبض می شود و فرد آن را به صورت درد شکمی شدید تجربه می کند.
چگونگی ایجاد زردی : بیلی روبین ماده ی اصلی سازنده ی صفرا است. تجمع صفرا در کیسه صفرا منجر به افزایش به بیلی روبین خون شده که با گردش در رگ های پوست و چشم باعث زرد به نظر رسیدن آنها میشود.